plende

Co to jest toksyna botulinowa?

Toksyna botulinowa czyli botulina (z łac. botulus – kiełbasa) to substancja białkowa, wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. W zależności od podanej dawki może być silnie trująca dla organizmu człowieka lub wykazywać określone działanie lecznicze. Rozróżnia się kilka rodzajów botuliny -  od A do G, ale działanie lecznicze ma jedynie botulina typu A i B.
Toksyna botulinowa typu A w medycynie stosowana jest od prawie 30 lat. Pomimo swojej groźnie brzmiącej nazwy, nie jest to substancja toksyczna tylko lek. Lek przebadany, zarejestrowany, produkowany w specjalnych warunkach, w takich również transportowany i przechowywany. Jest lekiem bezpiecznym i niezwykle skutecznym. Na rynku polskim dostępne są trzy rodzaje toksyny botulinowej typu A: onabotulinumtoxinA (preparat Botox®), abobotulinumtoxinA (preparat Dysport®) i incobotulinumtoxinA  (preparat Xeomin®). W Polsce nie jest na razie dostępna toksyna botulinowa typu B - rimabotulinumtoxinB ( preparat Myobloc® i Neurobloc®). Środki te są zupełnie odmiennymi lekami o innej dystrybucji i sile działania. Dlatego też nie są wymienne. Rejestrację w leczeniu przewlekłej migreny uzyskał tylko jeden z nich - preparat Botox® produkowany przez firmę Allergan. Oznacza to, że stosowanie któregokolwiek z pozostałych preparatów toksyny botulinowej typu A w terapii migreny przewlekłej jest leczeniem pozarejestracyjnym i może wiązać się z wystąpieniem nieprzewidywalnych skutków ubocznych.

Jak działa toksyna botulinowa?

Główny mechanizm działania toksyny botulinowej typu A polega na hamowaniu uwalniania acetylocholiny w płytce nerwowo-mięśniowej, co prowadzi do rozkurczu mięśni. Środek ten ma również działanie przeciwbólowe poprzez hamowanie wydzielania mediatorów bólu (neurotransmiterów) z zakończenia nerwowego. Lek działa w miejscu jego wstrzyknięcia, działanie ogólnoustrojowe jest znikome lub żadne. Skuteczność i bezpieczeństwo toksyny botulinowej w leczeniu różnych schorzeń potwierdzono w randomizowanych badaniach klinicznych. Efekt działania preparatu występuje w ciągu kilku dni, pełen efekt terapeutyczny uzyskuje się 5-6 tyg. po zastosowaniu preparatu. Działanie preparatu ustępuje zwykle w ciągu 12 tyg. po wstrzyknięciu. Wytworzone przeciwciała przeciwko toksynie botulinowej typu A ( u ok 5% pacjentów) mogą zmniejszać skuteczność leczenia. Do powstawania przeciwciał dochodzi częściej wówczas, gdy czas pomiędzy kolejnymi dawkami jest krótki a stosowane dawki duże.

 
© Dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Polityka prywatności